Wat is een cultureel project voor een gebied?

Het culturele project van het gebied (PCT) speelt een cruciale rol in de lokale ontwikkeling. Het heeft als doel de culturele politiek van een gedefinieerd geografisch gebied te structureren. Het omvat verschillende actoren en bevordert artistieke acties.

De PCT's passen binnen een territoriale dynamiek op de schaal van een leefgebied. Ze leggen de nadruk op intergemeentelijkheid. Dit moedigt samenwerking tussen gemeenten en lokale actoren aan om een gedeelde culturele visie te creëren.

cultureel project van het gebied

Deze projecten zijn gebaseerd op drie pijlers: inter-collegialiteit, inter-sectorialiteit en interculturaliteit. Ze betrekken kunstenaars, gekozen vertegenwoordigers, technici en burgers in een participatieve aanpak. Het doel is om een coherente culturele politiek te creëren die is afgestemd op de behoeften van het gebied.

Bijvoorbeeld, het culturele project van de agglomeratie Loire Forez 2023-2028 omvat 87 gemeenten. Het heeft als doel gelijke toegang tot het culturele aanbod te waarborgen en de territoriale uitdagingen na de pandemie aan te pakken. Dit PCT is ontwikkeld met meer dan 200 lokale actoren. Dit toont het belang van burgerparticipatie in deze initiatieven aan.

Definitie en fundamentele principes van een cultureel project van het gebied

Het culturele project van het gebied (PCT) vertegenwoordigt een nieuwe weg in de territoriale culturele politiek. Het heeft als doel het lokale culturele leven te verrijken door alle actoren van het gebied te betrekken. Deze innovatieve aanpak belooft de lokale culturele scène te dynamiseren.

Het concept van PCT volgens de experts

Culturele stedelijke planners beschouwen het PCT als een samenwerkingsaanpak. Het brengt bewoners, gekozen vertegenwoordigers, ambtenaren en terreinacteurs samen om een culturele politiek te ontwikkelen. Deze politiek is verankerd in de lokale realiteiten, wat participatie en rekening houden met culturele rechten bevordert.

De belangrijkste doelstellingen van een cultureel territoriaal project

Een PCT heeft als doel:

De intergemeentelijke samenwerking te bevorderen
De bestaande culturele middelen te valoriseren
Verbindingen te creëren met andere openbare beleidsmaatregelen
De openbare ruimte te animeren en een gevoel van saamhorigheid te creëren

Het juridische en institutionele kader

De PCT's, hoewel niet verplicht, worden op grote schaal aangenomen door de gemeenten. Het Nationale Agentschap voor de cohesie van de gebieden ondersteunt hun implementatie. Steden zoals Mantes-la-Jolie, Niort en Bourges profiteren hiervan. De Gemeenschap van Agglomeratie van Saint-Dié-des-Vosges heeft in 2019 een PCT gelanceerd voor haar 77 gemeenten, wat deze trend illustreert.

De essentiële componenten van een PCT

Een cultureel project van het gebied (PCT) is gebaseerd op verschillende fundamentele pijlers. Deze sleutelcomponenten zorgen voor het succes en de duurzame impact op de gemeenschap.

De intergemeentelijke en participatieve aanpak

De overleg tussen lokale actoren staat centraal in het PCT. Statistieken tonen aan dat 98% van de intergemeenten minstens één bibliotheek of mediatheek beheert. Deze aanpak bevordert een verhoogde burgerparticipatie, met 96% van de structuren die beschikken over een muziekschool of conservatorium. Het netwerken van culturele voorzieningen maakt het mogelijk het aanbod uit te breiden en verschillende doelgroepen te bereiken.

Burgerparticipatie in culturele projecten

De artistieke en erfgoeddimensie

Het PCT legt de nadruk op de valorisatie van het lokale erfgoed. De intergemeenten ontwikkelen verschillende initiatieven: 82% richt zich op gezinnen, 72% op jonge kinderen. Deze acties omvatten reizende culturele evenementen en samenwerkingsruimten, waardoor de aantrekkingskracht van het gebied wordt versterkt en de culturele identiteit wordt behouden.

De integratie van culturele rechten

Het respect voor culturele diversiteit is van groot belang in een PCT. 56% van de intergemeenten richt zich op gemarginaliseerde bevolkingsgroepen, en bevordert inclusie en toegang tot cultuur voor iedereen. Deze aanpak steunt op een transversale culturele politiek, geïntegreerd in andere openbare beleidsmaatregelen, om het welzijn van de bewoners te verbeteren en de toegang tot cultuur te democratiseren.

De operationele uitvoering

De realisatie van een cultureel project van het gebied (PCT) vereist een zorgvuldige culturele engineering en een onberispelijke coördinatie tussen de betrokkenen. Dit proces, dat zich over meerdere jaren uitstrekt, wordt geïllustreerd door het project van het Pays du Velay, dat in 2012 werd gelanceerd.

De stappen van de projectconstructie

De implementatie van een PCT omvat verschillende cruciale stappen:

Een grondige culturele diagnose van het gebied
De ontwikkeling van een strategie en prioritaire assen
De definitie van een operationeel actieplan
De validatie door de besluitvormende instanties

Voor het Pays du Velay vereiste de diagnose een brede consultatie. 68% van de gemeenten werd betrokken, en 3 rondetafelgesprekken verzamelden culturele actoren, waarbij ook perspectieven uit de sociale antropologie werden geïntegreerd.

De rol van de verschillende actoren

Het succes van een PCT is afhankelijk van de betrokkenheid van meerdere belanghebbenden:

De lokale overheden leiden het project
De verenigingen en culturele operators dragen bij aan de inhoud
De bewoners nemen deel aan de consultaties en profiteren van de acties

De financiering en de partnerschappen spelen een cruciale rol bij het realiseren van de ambities van het project. Het PCT van het Pays du Velay, bijvoorbeeld, sluit aan bij een globale duurzame ontwikkelingsaanpak van het gebied.

culturele engineering

De benodigde middelen

De uitvoering van een PCT vereist verschillende middelen:

Menselijk: teams die zich toeleggen op de coördinatie
Financieel: budgetten toegewezen aan culturele acties
Materieel: locaties en culturele voorzieningen

Het project van het Pays du Velay illustreert deze diversiteit aan middelen, met 16 gedetailleerde actiebladen voor de periode 2022-2026. Deze acties zijn gericht op het valoriseren van het erfgoed en het structureren van de culturele activiteit.

De interventiegebieden en prioritaire acties

De Culturele Projecten van het Gebied (PCT) spelen een cruciale rol voor de gemeenten en de diensten van de staat. Ze hebben als doel het lokale culturele weefsel te verrijken en de territoriale ontwikkeling te bevorderen. Deze initiatieven concentreren zich op drie pijlers: artistiek en cultureel onderwijs, de ontwikkeling van amateurpraktijken en de valorisatie van het lokale erfgoed.

Artistiek en cultureel onderwijs

Artistiek en cultureel onderwijs vormt de kern van de PCT's. In de agglomeratie Loire Forez zijn 4400 inwoners en 2000 leerlingen betrokken geweest bij artistieke acties in de afgelopen drie jaar. Deze projecten van culturele bemiddeling hebben als doel de jongeren bewust te maken van de kunsten en cultuur. Ze zijn bedoeld om hen te verrijken en hen te openen voor de wereld.

De ontwikkeling van amateurpraktijken

De PCT's bevorderen de artistieke praktijken van amateurs, die essentieel zijn voor de culturele dynamiek van de regio. Ondersteuning van culturele verenigingen is een prioriteit. Ze beheren culturele diensten of nemen deel aan de animatie en verspreiding van cultuur. Deze aanpak versterkt de sociale verbinding en maakt cultuur toegankelijk voor iedereen.

De valorisatie van het lokale erfgoed

De valorisatie van het culturele erfgoed van het gebied is een belangrijke as van de PCT's. Dit omvat acties voor behoud, restauratie en promotie van materieel en immaterieel erfgoed. Deze initiatieven versterken de territoriale identiteit en stimuleren de toeristische aantrekkingskracht, wat bijdraagt aan de territoriale ontwikkeling.